Hemen ardına, ölecek gibi Uzuyor boyum, ha bire Her bir gece, süzüyor beni Kaç kişi gitmiş, benden diye Ağlaya ağlaya, sarhoş gibiydim Ağlaya ağlaya &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; --&nbsp;“Ağlaya Ağlaya”, Gevende (Kırınardı, 2017)Türkiye ziyadesiyle ilginç bir ülke. Dünyada bir eşi yok, benzeri de var mı uzun uzadıya tartışılır. Pek çok alanda kendine has dengeleri, gerçekleri, duyguları olan bir yerdeyiz. Bir ülkeye karakterini veren sadece toplumu değil elbet; coğrafyası, taşı, toprağı, havası, suyu, tarihi ve tabii ki ortak sevinçleri ve travmalarıyla derinleşmiş toplumsal hafızası. Bu bakımdan Türkiye’nin 100 yıllık cumhuriyeti ve eğreti demokrasi deneylerine yaslanan ulusal kültürü, türlü çuvallamalarla yamalı ve yaralı olduğu gibi muazzam zenginlikler ve mücevherle de dolu. Bu hazinelere örnek gösterebileceğimiz alanlar çok fazla ama bu yazının ele alacağı alan müzik.Müzik diyerek engin bir deryayı, sayısız sanatçıyı, koskoca bir yaratıcı külliyatı, devasa bir repertuvarı bir kelimeye sıkıştırmaktan ziyade, geçen hafta düzenlenen bir konserin düşündürdüklerinden yola çıkmak isterim. Fazla tanınmayan, tanıyan ve bilenlerin bir kısmınca çok sevilen, sevenleri tarafından tapılırcasına teveccüh gören Gevende grubunun 20. yıl konserinden bahsediyorum. Yurt dışında bulunduğumdan konsere gidemedim ancak sosyal medyada ve internette konserle ilgili okuduklarım, duyduklarım, gördüklerim, ayrıca müzik sevgisine ve bilgisine çok güvendiğim Selin Altan’ın <a fr-original-style="" href="https://thanksforthememoriess.blogspot.com/2024/01/gevende-20yl-konseri-onu-sardalyeler.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">blog yazısında</a> okuyup kendisinden bizzat dinlediklerim beni konsere gitmiş gibi hissettirmeye ve olan biteni anlayabilmeme yetti.Gevende epeydir birarada olan bir grup. Eskişehir’de kurulduktan iki sene sonra İstanbul’da Roxy Müzik Günleri yarışmasını kazanan, ertesi sene ilk albümünü yayınlamasının ardından İran, Pakistan, Hindistan ve Nepal’i kapsayan bir aylık bir “kafa yolculuğu”na çıkan grup, akraba tınıların elçisi birçok başka grupla çağdaş ve akıldaş. Tanımsız ama birbirini bilen bir kabilenin müzik dairesi başkanlarından aklıma ilk gelenler arasında Nekropsi, Kesmeşeker, Ayyuka, Replikas, Kırıka, Dandadadan ve Peyk’i sayabiliriz. Bu grupların görünmeyen ama capcanlı bir hayalet ruhu olduğu gibi dinleyicilerinin de tanımsız bir kolektif kültü var. Kült küçük olabilir, külttekiler birbirini tanımayabilir ama kendini bilir, bir de kabileden olanı gözünden anlar. Veya dansından.Yer aldıkları 50'nin üzerinde saygın uluslararası festival konseri ve turne haricinde Gevende, grup olarak fazla üretken ve göz önünde olmayabilir ama üyelerinin hepsi teker teker hatırı sayılır, mahir ve çok yönlü müzisyenler. Özellikle grubun kurucusu, lideri ve solisti Ahmet Kenan Bilgiç takdire şayan nitelikte ve nicelikte projelere, dizi ve film müziklerine imza atan, yaratan, üreten bir “müzisyen müzisyeni”. Bununla kastettiğim, kendi ismi popüler kültürün temel taşlarından biri hâline gelmemiş olsa da, büyüğünden küçüğüne, güçlüsünden tıfılına, tecrübelisinden toyuna, müzikle ve etrafındaki yaratıcı sanatlarla iştigal eden isimlerin çoğunun tanıdığı, sevdiği ve saydığı bir sanatçı olması. Bunun hakikisi nadir rastlanan bir durumdur. Sahtesineyse, özellikle bu çağda ve sosyal medyanın haşarı fasaryasında bolca <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/albumum-cikti-makale-1661633" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">rastlanır</a>.Grubun 20. yıl konserinde 3 bine yakın insanı Zorlu PSM’ye çekebilmesi yukardaki nedenlerden ötürü şaşırtıcı değil. Gevende gibi grupların dinleyicileriyle kurdukları bağ, günümüzün çok hareketli ve talep gören canlı müzik sektörünün dinamikleriyle birleşince, koca koca salonların biletlerinin tükenmesine, insanların biraraya gelerek duygudaşlıkla fiziksel ve ruhsal bir bütünleşme yaşamalarına ve bunu başka birçok sosyal deneyime tercih etmelerine kapı açılıyor. İnsana ve hayata dair her şeyi doğrudan ve dolaylı yollardan çürüttüğüne ve dünyayı daha az yaşanılır bir yer hâline getirdiğine inandığım sosyal medyanın belki de en ölçülebilir ve ayrıştırılabilir faydası bu alanda oldu: Konser mekanları, festivaller, organizatörler, muhtelif tedarikçiler, sanatçılar ve nihayetinde “canlı” müzik kurtuldu. Kurtulmakla kalmadı, her zamankinden fazla rağbet ve talep gören bir şeye dönüştü. Zuckerberg’in buğulu camdan gözleri oradan öylece bakıyor şimdi, biz de ona bakar ve düşünürken, her lanet nimetiyle gelir&nbsp;diye.&nbsp;Gevende’ninki 20. yıl konseriydi ama aslında bu ismi 2003 yılında almışlardı. Öncesinde başka bir isimle var olan grubun temelleri ise 2000 senesinde atılmıştı. İlk albümleri Ev 2006 yılında yayınlandı. Grubun dikkat çekici ismini ilk duyduğumda nerede olduğumu ve ne yaptığımı çok iyi hatırlıyorum: Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde verecekleri turne konseri için mor ve ötesi’yle birlikte Trabzon’a doğru yola çıkmıştık. Romantik bir edayla Karadeniz’i seyrediyordum ama aslında sahneye birkaç saat kalmış olmasına rağmen hâlâ ödenmeyen konser ücretini düşünmekten kendimi alamıyordum. Büyük bir stres altındaydım. “Gevende mi… Ne biçim isimdi o öyle?"Wikipedia’ya göre ismi Kürtçe “düğün şarkıcısı” demek olan grup, merak uyandıran albüm (Sen Balık Değilsin Ki, Kırınardı) ve şarkı isimleriyle (Gözağrı, Beboyi Yerki) olduğu kadar, sıradışı besteleri, keman, trompet gibi az rastlanan aletleri içeren enstrüman dizilimi, komplike düzenlemeleri, anarşik caz-folk tınıları, kısmen Türkçe kısmen de Ahmet Kenan Bilgiççe yazılmış sözleriyle de garipti; ilgi çekiciydi ve tuhafları kendine çekiyordu. Zaten böyle olur ya bu işler; bir deli kuyuya bir taş atar, taşın yolundan tüm benzer akıllı deliler o kuyuya dalar, orada birbirini bulur, kendi yankı odalarını kurar, aşina ruhların fiziksel ve ruhsal salınımlarıyla tarifsiz deneyimler yaşarlar. Kabile kendiliğinden kurulmuştur.Yukarıda Ahmet Kenan Bilgiççe derken söylemek istediğim, Gevende’nin şarkı sözlerinin büyük bir kısmının sanırım Bilgiç’in uydurduğu ve bilinen bir dilde herhangi bir anlam ifade etmeyen (bkz. Özkan Uğur –&nbsp;Sude) kelimelerle yazılmış olması. Küçücük yaştan beri tutkulu bir müzik dinleyicisi olmama rağmen sözlerin önemini ve keyfini son 20 yılda tam olarak kavramaya başlamış biri olarak benimsemekte zorlandığım bir tarz olsa da, gerekçesini anlasam da anlamadığım, yaratıcı kökenini bilsem de hemfikir olmayacağım bir seçim olsa da saygı duyduğum bir ifade biçimi bu. “İnsan sesi müzikal bir enstrüman mıdır, değil midir” tartışmaları bir yana dursun, şarkıları “müzikli hikayeler” olarak dinlemek, yazılan şarkıyı ve onun anlattığını anlamak, ancak anlaşılır sözlerle olabiliyor.Bu nedenle, Gevende’nin üç stüdyo albümü ve bir oyun müziğinden (grup ülkemizde az rastlanan bir şekilde, yerli bir oyun stüdyosu tarafından yaratılan Monochroma’nın müziklerini yazdı) mürekkep repertuvarıyla geçirdiğim zamandan sonra, sözleri anlaşılan şarkılara ağırlık verdiğim kendi Gevende albümümü derledim. Bana göre ilk albüm Ev (2006) ile ikinci albüm Sen Balık Değilsin Ki (2011) arasında kat edilen mesafe kadarı ikinci albümle son albüm Kırınardı (2017) arasında kat edilmiş. Bunun sonucunda Kırınardı, grubun en erişilebilir ve dinlenir albümü, açık ara en fazla dinlenme sayısına sahip olan Ağlaya Ağlaya ise en misafirperver şarkısı. Kırınardı albümündeyse, ilginç bir simetriyle ilk ve son ikişer şarkı kenara konduğunda albümün omurgasını oluşturan Sessiz Gibi Bir Yer,&nbsp;Kırınardı, Saroyan, Ağlaya Ağlaya ve Ters Okyanus'tan oluşan <a fr-original-style="" href="https://youtube.com/playlist?list=OLAK5uy_kzg9B2ArKcitKwmOv6QmkMuKDo8pfRUxY&si=FRMOAUEDggQdf2fq" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">beşli omurga</a> dışında ikinci albümden Kadibostan ve Sanki'yi, ilk albümden de sözlerinin tersten söylendiği iddia edilen Nayu&nbsp;(Uyan?) şarkısını dinleyebilir ve bu şahsına münhasır grupla ilgili epeyce fikir edinebilirsiniz.&nbsp;Bazen bir grup öyle bir öneri sunar ki size (mesela Kadibostan'ın <a fr-original-style="" href="https://youtu.be/g_6zRXl7_zU?si=MKmMhC_dSR99wYl0&t=200" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">3:20-4:50 arası</a> öyle bir kesit benim için) hem neye uğradığınızı şaşırır hem de nereye geldiğinizi çok iyi bilirsiniz. Oralar saf dehanın arz-ı endam ettiği tuhaf bahçelerdir. Çocuksu bir yaratı, yerden yüksek salınan bir özgür ruh vardır orada; belirli belirsiz görünüp kaybolsa da boğum boğum hissettirir kendini. Lalettayin buluşlar değildir bunlar; ele dile söze kolay, akla kalbe ruha zor hadiseler. Burada kabilenin öncü gruplarından Peyk’in <a fr-original-style="" href="https://youtu.be/cijDbwlM2iI?si=i3WT6i5L1Q6iYxUO" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Don Kafa</a> ve Ayyuka’nın <a fr-original-style="" href="https://youtu.be/TxjKN9cnsCk?si=EVEKaJNn2DkNhBJY" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">FM</a>&nbsp;şarkılarını ve videolarını anmak gerektiğini hissettim.Her şeyin büyüğüne koşarak hizmet sunmanın, büyük olana hizmet paradigmasını yeniden beslemek, zorbanın tahakkümünü yeniden var etmek olduğunu anlamayı reddeden, söylemlerini her türlü ikiyüzlülüğe siper etmeyi meşru gören popüler kültür ikonlarını her zaman müsamahasız filtrelerden geçirmeli ki optik yanılsamalar yerine işin özü ve tözü görünsün. Zira bu güzel ülkede bir gün bir şeyler adile, iyiye ve sevgiye doğru değişecekse, para ve güç sevdalı cilalı imajlıların, “mühim adamlar”la ilişki simsarlarının lambalı kürsülerinden bezirganlık yaptıkları megafonlarıyla değil, bu kabilenin sessiz bilgisinden alev alan tutkuyla ve o tutkunun kapalı salonlardan sokaklara akmasıyla değişecektir.

Aposto Gündem

Bazı grupların görünmeyen ama capcanlı bir hayalet ruhu olduğu gibi dinleyicilerinin de tanımsız bir kolektif kültü var. Kült küçük olabilir, külttekiler birbirini tanımayabilir ama kendini bilir, bir de kabileden olanı gözünden anlar. Veya dansından.

Gevende: Dengesiz delilerle 'Ağlaya Ağlaya' 20 yıl 

<h1 dir="auto" fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İçimizde Saklı Olan Sorular</h1><img src="https://images.aposto.com/2023/1/0/1675627918072.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İllüstrasyon: Pınar Öcel Yazı: Selin Altan<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Zaman yaklaşıyor. Biri mavi defterden okunan, biri yaşanan zamanda geçen karakterlerle bir köpeğin peşindeyiz. İsmini veremedim çünkü ismini ona sunulan seçeneklerden yaşayarak kendi seçiyor. Tam bu noktada romanın başından beri duyduğumuz "Sokö"nün kazandığını söylemek yanlış olmaz.Yaşanması çok muhtemel bir olayla karakterlerin hikâyeleri değişmeye başlıyor. Belki o olayın bir tarafı, belki izleyicisi, belki de kahramanımız gibi izleyiciyken bir tarafı oluvermemiz çok olası. Dört Ayak Üstünde'yi okurken en başa dönüp kahramanın tarafında olsaydık nasıl bir karar verirdik hep aklınızın bir köşesinde, aynı kararı verseydik bunun üstümüzdeki yıkıcı etkisi nasıl olurdu sorusu her sayfada peşimizde.Bu sahiciliğin yanına tanıdık melodiler de eşlik ediyor. Şu sıralar plak kadar olmasa da yeniden hatırlanmaya başlayan hatta bazı müzisyenlerin yeni işlerini bile bu formatta çıkardıkları kasetten duyuyoruz. Ki bu tam da otuzlarında olan insanların zamanının bir gerçeği aslında. İlk romanlarda mutlaka gördüğümüz, yazarın kendinden bir şeyler eklemesi bu noktada kendini belli etmiş diye düşündürüyor. Okur olarak hem çok yeni hem bu gibi anlarda tanıdık seçimlere şahit olmayı sevenler için ayrıca iyi hissettirecektir. Çünkü pek çoğumuzun yaptığı da bu aslında, yaşadığımız gerçekliğin dışında müzikle, edebiyatla yarattığımız o paralel dünyamızın bir yansıması.Kendimize arkadaş yaptığımız melodilerin eşliğinde hatırlamaya çalıştığımız geçmiş günler romanın bir tarafını oluştururken diğer yanda bugüne ve yarına sorulan bitmek bilmeyen sorular devam etmekte. Aslında yaşam boyu kendimize sorduğumuz ve içimizde saklı olan sorular.Artık ismini hatırlayamadığın bir dosta sahip olmanın tuhaflığın aklında yarattıkları, belki de yaşanmamış anılarla dolduran bir geçmiş, mavi bir defterin arasından sızıyor. Bugün ise, hayatın çok anlamsız bir anında aldığı haberle baş edebilmek zorunda. Tıpkı bugün herkesin kendi arasında konuştuğu "ağladığın en saçma yer neresi?"&nbsp;sorusunun farklı bir tezahürü gibi hissettirdi.Bir denizin gel-git hâlinde olduğu zamanlar gibi bitmeyen sorular, hatırlanmak isteyen veya istenmeyen anılarla çevrili bir ilk roman olan "Dört Ayak Üstünde", yazarı Ekin'in çıkaracağı yeni yolculukları merak ettiriyor.Bize de "Sokö" gibi açılan camdan yüzümüze vuran rüzgârla bu yolculuğa dâhil olmak kalıyor.

Üretim Kaydı 

<h1 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Aslında bütün resim güzeldir."</h1><h3 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yazan:<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/tthanksforthememories/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Selin Altan</a></h3><img src="https://images.aposto.com/2023/0/5/1673039744474.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Kolaj albüm kapağı Tasarım: Alara Drahşan Fotoğraflama: İmre Hadi<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yüzeyde başlayıp derinlere dalıyoruz. Kolaj'ı tek cümleyle anlatmak gerekseydi böyle yazardım.Ring ve Opal&nbsp;alışmamızı sağlıyor suya... Şarkılar ilerledikçe albüm orada bulduğumuza şaşırdığımız, adını bilmediğimiz parlak renkli koca gözlü balıklarla karşılaşmış gibi merakla çekiyor kendine dinleyeni. Renk demişken tam o an Sturdust'a rastlamak elbette tesadüf değildir diye düşünüyorum. Bir tekinsizlik, kargaşa olduğunu görüp de gidip bakmaktan kendimizi alamadığımız bir yerdeyiz bu şarkıyla beraber. Bu sefer karaya çıktık. Ayaklarımız yere sağlam basıyor demek değil bu, Zig Zag Blues&nbsp;devreye giriyor. Things on your mind? geldiği yönü bulamadığımız cılız bir ışık gibi yolumuzda duruyor o sırada. Hayalle gerçek arasında bir melodi duyduğumuz bitmiyor da fişi çekiliyor sanki.Dokuz şarkılık yolculuğumuz sudan çıkıp karaya vurmamızla sonlanıyor. Ya da başka bir suya dalarak. O seçenek hep baki.Sözcüklere ihtiyaç duymayan bir albüm Kolaj, ismi gibi. Çünkü bütünün nasıl gözüktüğü, her şeyin en sonunda parçaları nasıl görmek istediğimizle ilgilidir hep.<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/album/3yAVTX1yM2azAyWzkHWjfI?si=qEr6yS44RwOIYEkmk4WjJg" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/0/2023-01-06T21:19:56.920Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.59" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Selin Altan ile ilgili hikayeler